Osocze bogatopłytkowe (ang. platelet rich plasma – PRP) to metoda medycyny regeneracyjnej oparta o leczniczy potencjał krwi. PRP wykorzystuje regeneracyjne właściwości płytek krwi, które wytwarzają czynniki wzrostu stymulujące proliferację komórek, wytwarzanie macierzy międzykomórkowej, gojenie tkanek i hamujące stan zapalny. Osocze bogatopłytkowe jest powszechnie stosowane w ortopedii do leczenia urazów kostno-szkieletowych oraz w medycynie estetycznej do rewitalizacji skóry lub do walki z łysieniem. PRP jest również używane śródoperacyjnie żeby przyspieszyć leczenie ran i łagodzić ból. Reasumując osocze bogatopłytkowe wykorzystuje naturalną zdolność organizmu do samonaprawy przede wszystkim w celu leczenia bólu, leczenia urazów i do zabiegów kosmetycznych.
Co to jest osocze bogatopłytkowe
Osocze bogatopłytkowe to oczyszczone i zagęszczone (koncentrat) płytki krwi z własnej krwi pacjenta. Zastrzyk z PRP powoduje miejscową biostymulację tkanek – skoncentrowane składniki aktywują procesy naprawcze i łagodzą ból w miejscu podania.
Podstawową, fizjologiczną funkcją płytek krwi (trombocytów) jest udział w hamowaniu krwawienia. Aktywowane płytki krwi odpowiadają jednak za znacznie więcej niż udział w tworzeniu skrzepu. Trombocyty wydzielają chemokiny, cytokiny (np. IL-1, IL-6, IL-8) i czynniki wzrostu (np. PDGF, FGF, TGF-β, VEGF), które modulują stan zapalny i stymulują powstawanie nowych komórek i macierzy międzykomórkowej oraz aktywują układ odpornościowy. Dzięki temu uruchamiane są naturalne procesy naprawcze – organizmu. Zagęszczenie czynników w PRP sprawia, że efekt terapeutyczny jest o wiele silniejszy w stosunku do procesu, który zachodzi w organizmie samoistnie.
PRP w medycynie
Osocze bogatopłytkowe jest powszechnie stosowane do leczenia urazów więzadeł, mięśni, stawów i kości- skraca czas rekonwalescencji i łagodzi dolegliwości bólowe. Metoda zyskała uznanie szczególnie wśród sportowców wyczynowych. PRP przyspiesza również gojenie się ran np. w stomatologii.
PRP w medycynie estetycznej i kosmetologii
Osocze bogatopłytkowe stymuluje powstawanie nowych komórek skóry (fibroblasty) i kolagenu. Dlatego PRP jest często wykorzystywane podczas zabiegów mezoterapii igłowej, której zadaniem jest poprawa wyglądu skóry poprzez miejscowe dostarczenie składników odżywczych i biostymulację. Mezoterapia igłowa z użyciem PRP, “opóźnia starzenie” skóry – zapobiega powstawaniu zmarszczek (ujędrnia). W medycynie estetycznej i kosmetologii PRP stosowane jest głównie na twarzy, dekolcie i skórze głowy.
Otrzymywanie osocza bogatopłytkowego i zabieg
Przygotowanie PRP jest proste i szybkie. Osocze bogatopłytkowe to preparat autologiczny – wyklucza reakcje alergiczne. Zabieg PRP rozpoczynamy od pobrania krwi z użyciem czynnika hamującego krzepnięcie krwi (np. cytrynian, ale nie EDTA). Kolejnym krokiem jest oddzielenie czerwonych i białych krwinek. Czerwone krwinki są ciężkie i samoczynnie opadają na dno probówki, białe krwinki (wśród nich są trombocyty) nie sedymentują. Cały proces otrzymywania PRP można skrócić do około 10 minut stosując wirówkę laboratoryjną. Z odwirowanej lub odstanej probówki pobieramy górną – biało-żółtą warstwę komórek, która często swoją strukturą przypomina obłoczek. Zbyt intensywne wirowanie może doprowadzić do “ubicia” białych krwinek przez co będzie je trudno pobrać. Osocze bogatopłytkowe zawiera białe krwinki – leukocyty i płytki krwi. PRP nie powinno zawierać erytrocytów – nie pobieramy do samego końca, żeby nie zaciągnąć czerwonych krwinek.
Uzyskany preparat można podać od razu lub zamrozić i użyć później.
Podanie PRP w zabiegu kosmetycznym jest bardzo proste – płytkie nakłucia skóry przy użyciu cieniutkiej igły. Wieloigłowy pen do mezoterapii znacznie ułatwia aplikację. Dostawowe iniekcje PRP najlepiej jest wykonywać pod kontrolą USG.
Skuteczność PRP
Osocze bogatopłytkowe to skuteczna metoda terapeutyczna, ale nie zawsze daje takie same rezultaty. Na rynku dostępnych jest wiele różnych komercyjnych zestawów do otrzymywania PRP. Osocze bogatopłytkowe uzyskane przy pomocy tych zestawów różni się nie tylko poziomem zagęszczenia płytek (najczęściej 3 – 6 krotne zagęszczenie), ale również zawartością pożądanych czynników wzrostu. Na jakość otrzymywanego PRP ma również wpływ stan zdrowia samego pacjenta. Norma płytek jest dość szeroka wynosi od 150000 do 400000 płytek na mikrolitr krwi – łatwiej jest uzyskać preparat u osób z większą liczbą płytek. Leki (np. NLPZ) stosowane przez pacjenta również mogą wpływać na jakość PRP. Palenie tytoniu może obniżać jakość osocza bogatopłytkowego.
Przeciwwskazania do osocza bogatopłytkowego
Niektóre przeciwwskazania do stosowania terapii osoczem bogatopłytkowym.
- Choroby krwi. Np. małopłytkowość (trombocytopenia), skaza krwotoczna wynikająca ze spadku poziomu płytek krwi poniżej normy.
- Choroby nowotworowe.
- Leczenie antykoagulantami (np. kwas acetylosalicylowy, warfaryna, heparyna)
- Zaburzenia krzepnięcia krwi.
- Stosowanie niesteroidowych leków przeciwzapalnych lub sterydów przeciwzapalnych.
