Podstawowym przeznaczeniem cewnika Foleya jest tymczasowe “protezowanie” cewki moczowej aby umożliwić odpływu moczu zatrzymanego w pęcherzu. Zatrzymanie moczu częściej dotyka mężczyzn niż kobiet. W skład męskiego układu moczowo-płciowego wchodzi prostata, która może się powiększać po przekroczeniu 50 roku życia. Przerost prostaty powoduje ucisk na cewkę moczową, zwęża jej światło i utrudnia swobodne opróżnianie pęcherza. Cewnikowanie pęcherza do celów higieniczno-opiekuńczych u pacjentów leżących jest stosowane rzadko (ryzyko zakażenia) niezależnie od płci. W przypadku kobiet cewnik Foleya częściej niż do cewnikowania pęcherza moczowego stosowany jest do preindukcji porodu – skraca czas porodu i zwiększa bezpieczeństwo.
Cewnik Foleya
Cewnik Foleya to zakończony balonikiem dren zaprojektowany do odprowadzania moczu z pęcherza dla osób z zatrzymaniem moczu. W kanonicznej sytuacji balon cewnika zapobiega wysunięciu się drenu z pęcherza przez co możliwy jest stały odpływ moczu. Niestandardowo balon może zostać umieszczony w innej jamie ciała np. w szyjce macicy w celu przyspieszenia jej dojrzewania i przyspieszeniu rozwiązania ciąży.
Preindukcja porodu cewnikiem Foleya
Preindukcja porodu polega na stymulacji dojrzewania szyjki macicy, której skrócenie wywołuje akcję skurczową i skraca czas porodu. Przyspieszanie dojrzewania może się odbyć na drodze farmakologicznej lub mechanicznej. W położnictwie cewnik Foleya wykorzystywany jest do mechanicznej aktywacji dojrzewania szyjki macicy. Balon wprowadzony do szyjki macicy imituje główkę dziecka – naśladuje naturalny proces. Ucisk wywierany na ściany szyjki macicy przyśpiesza jej rozszerzanie i skracanie oraz nasila wydzielanie endogennych prostaglandyn stymulujących skurcze macicy.
Cewnika Foleya jest skuteczną, niepowikłaną i tanią metodą preindukcji porodu. Aktualnie odsetek indukowanych porodów sięga nawet 30%. Indukcja stosowana jest gdy kontynuowanie ciąży jest bardziej ryzykowne niż jej rozwiązanie dla matki i/lub dziecka. Dzięki preindukcji porodu zmniejsza się odsetek cięć cesarskich oraz skraca się hospitalizacja pacjentów. Metoda ta jest wykorzystywana w położnictwie od 1861 roku.
Alternatywne metody mechanicznej preindukcji porodu
- Dwubalonowy cewnik ginekologiczny (cewnik Atad).
- Rozszerzadła ginekologiczne (rozszerzadła Hegara).
- Dilapan-S (rozszerzadło osmotyczne/ higroskopijne, pęcznieje po umieszczeniu w szyjce macicy).
- Amniotomia – chirurgiczne przebicie pęcherza płodowego.
Zaletą mechanicznych metod preindukcji porodu nad metodami farmakologicznymi jest mniejsza ilość działań niepożądanych.
Przeciwwskazania do mechanicznej preindukcji porodu
- Niskie usadowienie łożyska.
- Krwawienie z dróg rodnych.
- Przedwczesne pęknięcie pęcherza płodowego.
