Witamina C jest bezwzględnie potrzebny dla zdrowia. Askorbinian może mieć różną postać chemiczną, ale taką samą aktywność biologiczną. Naturalny i syntetyczny askorbinian są tak samo skuteczne. Człowiek przyswaja około 1 g witaminy C na dobę. Przedawkowanie askorbinianu sodu może wywołać hipernatremię i jej powikłania.
Witamina C
Witamina C (askorbinian) to substancja odżywcza niezbędna do prawidłowego funkcjonowania organizmu ludzkiego. Askorbinian jest kluczowy dla wytwarzania kolagenu, stymuluje również odporność i działa jako przeciwutleniacz. Niektórzy autorzy uważają witaminę C za uniwersalne remedium, jednak brakuje danych naukowych mogących potwierdzić te sugestie.
Naturalna czy syntetyczna witamina C
Głównym źródłem witaminy C są pokarmy pochodzenia roślinnego, w których występuje ona jako kwas askorbinowy. Powszechnie uważa się, że askorbinian pochodzenia naturalnego wchłania się lepiej od syntetyku. Domniemaną zwiększoną przyswajalność naturalnej witaminy C wiązano z obecnością flawonoidów obecnych w roślinach. Badania naukowe nie potwierdziły aby substancje pomocnicze zwiększały przyswajalność witaminy C. Należy jednak zwrócić uwagę, że niektóre flawonoidy mogą spowalniać degradację witaminy C lub pozytywnie wpływać na zdrowie człowieka. Zdarza się nawet, że flawonoidy bywają niesłusznie nazywane witaminami.
Reasumując naturalna i syntetyczna witamina C działają tak samo i nie da się odróżnić ich właściwości biologicznych.
Suplementacja witaminy C
Zrównoważona dieta dostarcza wystarczającej ilości witaminy C, ale wykazano że przeziębienie trwa krócej u osób suplementujących askorbinian. Witamina C zapobiega szkorbutowi jednak ta jednostka chorobowa praktycznie nie występuje w społeczeństwach rozwiniętych. Askorbinian jest niezbędny w procesie syntezy kolagenu – dlatego przy jego deficycie leczenie ran i regeneracja tkanek mogą być wolniejsze. Kolagen jest “cegiełką”, z której zbudowane są ludzkie tkanki. Włókna kolagenu tworzą rusztowanie, na którym opierają się delikatne ludzkie komórki bez sztywnej ściany komórkowej.
Suplementacja askorbinianu możliwa jest drogą pokarmową lub dożylną. Stosowanie tabletek ułatwia przyjmowanie powtarzalnych dawek, samodzielne odmierzanie proszku jest nieprecyzyjne. Doustne przyjmowanie dawek przekraczających 1 g askorbinianu nie jest uzasadnione bo przewód pokarmowy nie może ich przyswoić, nadmiar jest wydalany. Kroplówka pozwala na suplementację dawkami znacznie przekraczającymi 1 g (kroplówka z witaminą C).
Co to jest askorbinian sodu
Askorbinian sodu to jedna z postaci w jakiej może występować witamina C. Naturalna witamina C ma postać kwasu, askorbinian sodu to jego sól. Chemiczna synteza askorbinianu sodu polega zmieszaniu płynnego kwasu askorbinowego z sodą oczyszczoną i precypitacji produktu reakcji za pomocą izopropanolu. “Odkwaszona”, “zbuforowana” witamina C powszechnie stosowana jest do konserwowania żywności (E301) – nie zmienia smaku i przedłuża przydatność produktów spożywczych. Sód jest najczęściej występującym we krwi jonem, a jego zakres normy jest relatywnie szeroki. Dlatego askorbinain sodu przyjął się jako bezpieczny przeciwutleniacz w przemyśle spożywczym.
Askorbinian sodu, inaczej niż kwas askorbinowy jest źródłem nie tylko askorbinianu, ale również sporej ilości sodu. Jeden gram askorbinianu sodu dostarcza 116 mg sodu. Dzienne zapotrzebowanie na sód dorosłego człowieka wynosi 2000 mg. Dlatego
nadmierne spożywanie askorbinianu sodu może wywołać hipernatremię. Na sód w diecie muszą uważać osoby z nadciśnieniem tętniczym lub innymi chorobami układu sercowo naczyniowego, niewydolnością nerek, zaburzonym odczuwaniem pragnienia, skłonnościami do obrzęków.
Askorbinian sodu dożylnie
Zwolennicy dożylnego podawania wysokich dawek witaminy C postulują aby stosować askorbinianu sodu, ale nie wskazują dlaczego. Być może chodzi im o to, żeby zminimalizować ryzyko podrażnienia żył kwasem askorbinowym. Niestety minusem “zbuforowanego” askorbinianu sodu jest wysoka zawartość sodu. Żeby uświadomić Ci ile to jest dużo sodu zwracam twoją uwagę, że jedna 10ml ampułka 10% NaCl do leczenia hiponatremi (niedobór sodu) zawiera 390 mg Na+. W 25 gramach askorbinianu sodu znajduje się 2775 mg sodu czyli tyle co w 7 ampułkach stężonej soli do infuzji. Taka dawka askorbinianu sodu przekracza również całkowite dzienne zapotrzebowanie organizmu na sód o 40%.
Hipernatremia – nadmiar sodu we krwi
Nadmiar sodu ( >160 mml/l) może powodować szereg objawów. Gwałtowny wzrost stężenia sodu daje bardziej nasilone objawy.
- Nadciśnienie, które może powodować ból głowy, udar mózgu.
- Wzmożone pragnienie, brak apetytu.
- Nudności i wymioty.
- Spadek koncentracji, zaburzenia nastroju, pobudzenie lub osłabienie i senność, zaburzenia świadomości.
- Niewydolność krążeniowo-oddechowa.
- Wzrost napięcia mięśniowego, zaburzenia rytmu serca.
- Drgawki, gorączka.
- Hiperwolemia – zbyt duża objętość płynu w naczyniach krwionośnych. Jednocześnie komórki ulegają odwodnieniu – nadmiar Na+ “wysysa” wodę do przestrzeni pozakomórkowej.
- Obrzęk.
Przewlekła hipernatremia może mieć utajony przebieg.
Askorbinian sodu czy kwas askorbinowy
Witamina C w formie askorbinianu sodu lub kwasu askorbinowego w zalecanych dobowych dawkach (nie przekraczających 1000 mg) działa tak samo na organizm ludzki. Dlatego obydwie formy mogą być stosowane zamiennie przez zdrowe osoby dorosłe. Dla chorych z nadmiarem sodu, nadciśnieniem i chorobami serca lepszy będzie kwas askorbinowy.
