mgr pielęgniarstwa Agnieszka Staniszewska

Odtrucie alkoholowe pomaga w powrocie do sił witalnych chorym, którzy przerwali ciąg alkoholowy i borykają się z objawami zespołu abstynencyjnego. Pacjenci, którzy zatruli się alkoholem, ale ich stan upojenia był krótkotrwały mogą skorzystać z kroplówki na kaca. Objawy kaca są z reguły łagodniejsze i ustępują szybciej od symptomów delirium tremens. Usługa podania kroplówki w domu lub odbycia detoksu alkoholowego we własnym domu gwarantuje maksimum komfortu i dyskrecji. Odtrucie alkoholowe nie leczy uzależnienia od alkoholu, ale ułatwia przerwanie ciągu i uporanie się z zespołem odstawiennym. Chory uzależniony, po detoksie powinien rozpocząć psychoterapię, żeby ciągi się nie powtarzały a jego życie nie skończyło się przedwcześnie przez alkohol. 

Odtrucie alkoholowe

Odtrucie alkoholowe to proces podczas, którego pacjent nadużywający alkoholu całkowicie wychodzi spod jego wpływu i przechodzi przez kaca. Przerwanie ciągu alkoholowego może się wiązać z wystąpieniem majczenienia alkoholowego o różnym nasileniu. Delirium to rodzaj szczególnie silnego kaca podczas którego najczęściej występują: niepokój, pobudzenie psychoruchowe, nadciśnienie tętnicze, kołatanie serca, duszności, wymioty, drgawki, bezsenność, przyspieszony oddech, wzmożona potliwość, halucynacje i ogólne osłabienie. Objawy te w większości wynikają ze zmiany amplitudy statusu wyciszenia układu nerwowego. Alkohol wzmacnia działanie naturalnego neuroprzekaźnika GABA, który działa hamująco na układ nerwowy – wycisza. Spadek stężenia alkoholu w organizmie przyzwyczajonym do jego obecności wywołuje swoistą nadpobudliwość całego ustroju. Niestety często na pobudzenie nerwowe nakładają się symptomy ogólnego wyniszczenia związanego z wieloletnią konsumpcją trunków (kwasica alkoholowa, alkoholowe uszkodzenie móżdżku, niewydolność nerek, zapalenie trzustki, marskość wątroby). Dlatego w trakcie detoksu kładziemy nacisk na łagodzenie objawów zespołu abstynencyjnego, zapobieganie powikłaniom i zwiększenie komfortu pacjenta. Detoks nie leczy alkoholizmu, jego zadaniem jest złagodzenie objawów zatrucia alkoholem / zespołu odstawiennego przez co alkoholikowi łatwiej jest przerwać ciąg alkoholowy

Kroplówka na odtrucie alkoholowe

Kroplówki podawane podczas odtrucia alkoholowego regulują gospodarkę wodno-elektrolitową i kwasowo-zasadową. Płynoterapia dożylna nawadnia i uzupełnia elektrolity np. magnez i potas. Dzięki temu normalizuje się rytm serca i ciśnienie tętnicze. Leki uspokające łagodzą pobudzenie a przeciwwymiotne hamują wymioty. Witaminy stymulują prawidłowe procesy metaboliczne. Skojarzone działanie substancji czynnych podawanych we wlewie dożylnym łagodzi objawy delirium, ale powrót do zdrowia wymaga również czasu. W przypadku niektórych pacjentów konieczne jest podawanie kroplówek przez kilka dni, a najcięższe przypadki wymagają leczenia szpitalnego. Lecznictwo zamknięte wskazane jest szczególnie dla chorych trudnych do ustabilizowania i wymagających stosowania wysokich dawek benzodiazepin podczas detoksu. 

Co po detoksie

W przypadku pacjentów uzależnionych od alkoholu, detoks może być pierwszym krokiem w kierunku nowego życia. Odtrucie alkoholowe nie leczy choroby podstawowej, którą jest zespół zależności alkoholowej (ZZA). Detoks pomaga wzmocnić i przygotować organizm do dalszej terapii odwykowej. Terapia uzależnień to złożony i długotrwały proces, podczas którego można się nauczyć żyć z tą chorobą. Samodzielna walka z uzależnieniem najczęściej jest nieskuteczna. Pomoc wyspecjalizowanego, doświadczonego psychoterapeuty znacząco ułatwi wychodzenie z nawyku.

Wszywka alkoholowa

Wszywka alkoholowa prawdopodobnie jest najpopularniejszą metodą farmakologicznego wspomagania abstynencji u chorych poddających się psychoterapii. Disulfiram będący substancją czynną wszywki interferuje z metabolizmem alkoholu w wątrobie. Wszywka hamuje neutralizację toksycznego produktu przejściowego rozkładu alkoholu wywołując objawy silnego kaca (reakcja disulfiramowa). Świadomość możliwości pojawienia się tych objawów odstrasza (repelent) osoby uzależnione przed konsumpcją alkoholu. Niestety w praktyce zdarzają się chorzy, którzy pomimo zaszycia spożywają alkohol, narażając tym swoje zdrowie lub życie. Dlatego szczególnym przeciwwskazaniem do stosowania disulfiramu są myśli samobójcze. W związku z kontrowersyjnym mechanizmem działania stosowanie disulfiramu nie jest dozwolone w niektórych krajach. 

Terapia uzależnień

Psychoterapia jest jedyną metodą terapeutyczną, która może spowodować że alkoholik trwale stanie się abstynentem. Farmakologiczne środki pomagające w utrzymaniu abstynencji działają przez określony czas i nie rozwiązują faktycznego problemu. Samodzielne pokonanie uzależnienia graniczy z niemożliwością.  Podczas terapii można zrozumieć mechanizmy uzależnienia i wypracować rozwiązania pozwalające racjonalnie rozwiązywać problemy i unikać alkoholu. Warto zwrócić uwagę, że z terapii powinni skorzystać również bliscy osoby uzależnionej – terapia dla  współuzależnionych

Odtrucie alkoholowe w domu

Odtrucie alkoholowe w domu ma wiele zalet. Po pierwsze domowy detoks zapewnia komfort i dyskrecję. Po drugie takie rozwiązanie jest tańsze niż odtrucie w ośrodku. Detoks w domu można rozpocząć o każdej porze – np. nie trzeba czekać aż zwolni się łóżko w ośrodku. Decydując się na odtrucie w warunkach domowych rezerwujesz dla siebie całą uwagę personelu, który w ośrodku musiałby zajmować się również innymi chorymi. Wybierając domowe odtrucie zmniejsza się również ryzyko transmisji chorób zakaźnych przenoszonych drogą kropelkową (np. COVID-19). W ośrodku prawdopodobnie nie unikniesz kontaktu z innymi uzależnionymi, którzy mogą mieć na Ciebie demoralizujący wpływ szczególnie jeżeli nie jesteś jeszcze gotowy na rozpoczęcie psychoterapii. 

Kto może przeprowadzić odtrucie alkoholowe w domu

Uprawnienia do wystawiania recept i/lub samodzielnego podawania leków posiadają pielęgniarki i lekarze. Diagności laboratoryjni, rehabilitanci nie mogą ordynować leczenia farmakologicznego. Ratownicy medyczni również nie mają uprawnień do podawania kroplówek czy robienia zastrzyków poza Państwowym Systemem Ratownictwa Medycznego (PRM). Oznacza to, że ratownik medyczny może podać pacjentowi kroplówkę wyłącznie podczas dyżuru w karetce lub na SORze. Tylko pielęgniarki i lekarze, w ramach prowadzonej działalności leczniczej mogą podawać leki potrzebne do przeprowadzenia odtrucia alkoholowego, inne zawody medyczne nie mają takich uprawnień. 

Komunikat ministerstwa zdrowia w sprawie wystawiania recept i ordynowania leków przez pielęgniarki.

Mamy nadzieję, że uprawnienia pozostałych medyków zostaną rozszerzone i np. również ratownicy medyczni otrzymają możliwość wykonywania zleceń lekarskich w domu pacjenta oraz samodzielnego podawania kroplówek. Takie rozwiązanie będzie bardzo korzystne dla pacjentów – zwiększy ono dostępność do świadczeń medycznych i być może odciąży SORy. Na dzień dzisiejszy ratownicy medyczni pomimo posiadania wysokich kwalifikacji nie mają możliwości wystawienia recepty ani podania kroplówki nawet jeżeli została ona zlecona przez lekarza.

Detoks alkoholowy w ośrodku

Pacjenci z nasilonymi objawami majaczenia alkoholowego, z chorobami współistniejącymi powinni skorzystać z odtrucia alkoholowego w ośrodku. W lecznictwie zamkniętym możliwy jest stały monitoring parametrów życiowych pacjenta. Szpitale zajmujące się zatruciami alkoholowymi mają szerokie zaplecze specjalistów i sprzęt diagnostyczny. 

Zobacz np. szpital na Srebrzysku, szpital w Stargardzie – Kocborowo

Ile kosztuje odtrucie alkoholowe

Cena detoksu alkoholowego zależy przede wszystkim od stanu zdrowia i oczekiwań pacjenta. Pacjenci w cięższym stanie regenerują się dłużej. Na czas rekonwalescencji mają wpływ takie czynniki jak wiek, choroby współistniejące oraz długość ciągu. Najczęściej tańszy jest detoks w domu, w zależności od lokalizacji – jeden dzień terapii kosztuje około 1000 zł. Odtrucie alkoholowe w ośrodku z reguły trwa kilka dni a pobyt kosztuje 5000 – 10000 zł.

mgr pielęgniarstwa Agnieszka Staniszewska

Pogotowie kacowe powstało aby pomóc osobom, które borykają się z objawami zatrucia alkoholowego. Z alkoholu należy korzystać z rozsądkiem – nie wolno się upijać! Jednak jeżeli z jakiegoś powodu sporzyliście niewłaściwą dawkę etanolu i chcecie pozbyć się dręczącego kaca to wystarczy wezwać pogotowie kacowe. Nowy Rok (pierwszy stycznia) to dzień, w którym wielu chorych cierpi na kaca w następstwie szampańskiej zabawy sylwestrowej. Dlatego zastanów się czy chcesz spędzić pierwsze święto w roku pod kroplówką. Prawdopodobnie lepiej będzie jak wypijesz o jedną lampkę szampana mniej a rano obudzisz się bez nudności i wymiotów czy bólu głowy.

Co to jest pogotowie kacowe

Pogotowie pielęgniarskie oferuje usługę pogotowia kacowego, która polega na podaniu kroplówek na kaca. W razie potrzeby proponujemy też przeprowadzenie odtrucia alkoholowego w domuu pacjenta. Nie musisz dłużej się męczyć, czekając aż kac sam przeminie. Nasza pielęgniarka przyjedzie do Twojego domu żeby podać Ci zestaw indywidualnie dobranych leków, które łagodzą objawy zatrucia alkoholowego, przyspieszają regenerację organizmu i powrót do normalności. Oferowany przez nas  detoks w domu jest usługą typu premium. Alternatywnie możesz udać się do szpitala i liczyć, że tam otrzymasz pomoc. Z nami  ograniczysz kaca do minimum albo przerwiesz ciąg alkoholowy i rozpoczniesz psychoterapię bez wychodzenia z domu!

Noworoczne pogotowie kacowe

Nowy Rok to szczególny dzień, w którym bardzo wiele osób cierpi na objawy zatrucia alkoholowego, które są konsekwencją szampańskiej zabawy sylwestrowej. Dlatego jeżeli wraz z grupą  znajomych planujecie zabawę do rana to pamiętajcie aby korzystać z alkoholu z rozsądkiem albo z wyprzedzeniem zarezerwować wizytę pogotowia kacowego.  Zamawiając wlewy grupowe można znacznie obniżyć jednostkowy koszt kroplówki.

Gdzie dojeżdża pogotowie kacowe

Pogotowie kacowe działa głównie na terenie Trójmiasta. W miarę możliwości staramy się dojeżdżać do pacjentów z tzw. małego Trójmiasta (Rumia, Reda, Wejherowo) oraz całego województwa pomorskiego. Jeżeli pacjent mieszka daleko od Gdańska i nie możemy do niego szybko przyjechać to staramy się znaleźć inną firmę, która może pomóc. Np. na półwyspie helskim kroplówkę z dojazdem oferuje drwlew.pl. 

Co zawierają kroplówki na kaca

Przed kroplówką przeprowadzamy wywiad medyczny i badamy pacjenta. Nie ma uniwersalnej terapii, leczenie zawsze trzeba dostosować indywidualnie. Najczęściej na kaca / zatrucie alkoholowe   przetaczamy kilka kroplówek nawadniających i wlewów witaminowych. W razie potrzeby stosujemy leki przeciwwymiotne i uspokajające – stosownie do indywidualnych potrzeb. 

Ile trwa odtrucie alkoholowe

Objawy kaca najczęściej ustępują samoczynnie po około dobie. Detoks od alkoholu trwa od kilku do kilkunastu godzin. Tempo regeneracji zależy od wielu czynników. Terapia dożylna oferowana przez pogotowie kacowe może przynieść ulgę. Jednak przyjęcie kroplówki nie oznacza, że wszystkie objawy natychmiast ustąpią. Szczególnie osoby regularnie nadużywające alkoholu i pozostające w  stanie upojenia przez dłuższy czas mogą potrzebować kilku dni i wielu kroplówek zanim poczują się dobrze. 

Co po detoksie

Jeżeli zatrułeś się alkoholem to pewnie powinieneś zastanowić się czy i w jakich okolicznościach zdarzało się to wcześniej. Być może powinieneś porozmawiać z terapeutą uzależnień zanim dojdzie do uzależnienia. Psychoterapeuta pomoże Ci nauczyć się kontrolować trudne sytuacje. Będziesz mógł rozpoznawać i unikać czynników indukujących spożywanie alkoholu. Pamiętaj, że pijąc narażasz nie tylko swoje zdrowie, ale również narażasz na szwank dobro bliskich Ci osób. 

Jeżeli dojdziesz do wniosku, że masz problem z alkoholem (to nie wstyd) – wtedy terapia nauczy Cię żyć z uzależnieniem od alkoholu nie spożywając go. Prawdopodobieństwo, że sam poradzisz sobie z uzależnieniem jest praktycznie zerowe. W związku z tym nie czekaj, nie wstydź się – poproś o pomoc.

Podsumowanie

Kategorycznie nigdy nie nadużywaj alkoholu ponieważ możesz się uzależnić. Jeżeli kac jest nie do zniesienia możesz go złagodzić wzywając pogotowie kacowe. Kroplówki wyrównują gospodarkę wodno-elektrolitową, uzupełniają witaminy, nawadniają i hamują wymioty. Wlewy dożylne to prawdopodobnie najlepszy sposób walki z kacem. Domowe sposoby na kaca nie zawsze są skuteczne.

mgr pielęgniarstwa Agnieszka Staniszewska

Relanium to skuteczny lek uspokajający (anksjolityczny) i nasenny do krótkotrwałego stosowania. Diazepam (substancja czynna relanium) używany jest również do łagodzenia ciężkich objawów alkoholowego zespołu abstynencyjnego (delirium tremens) podczas odtrucia alkoholowego i leczenia odwykowego. Podobnie do etanolu, Relanium wywiera uspokajający wpływ na organizm. Dlatego lek ten może złagodzić głód psycho-fizyczny związany z odstawieniem etanolu – środek zastępczy / podtrzymujący. Diazepam działa depresyjnie na ośrodkowy układ nerwowy (OUN) stąd zbyt duża dawka Relanium może spowodować zaburzenia równowagi lub niewydolność krążeniowo-oddechową. Na uzależniające właściwości diazepamu, szczególnie narażone są osoby cierpiące na zespół zależności alkoholowej. W związku z tym w ich przypadku należy ograniczyć lub zrezygnować z używania tej substancji. 

Co to jest Relanium

Substancją czynną Relanium (inna nazwa Valium) jest diazepam – psychotropowy lek uspokajający z grupy benzodiazepin (BZD, potoczna nazywa “benzo”). Diazepam wykazuje przede wszystkim właściwości przeciwlękowe, nasenne i przeciwdrgawkowe. W mniejszym stopniu substancja ta działa też przeciwbólowo poprzez zmniejszenie napięcia mięśniowego. Główny składnik Relanium / Valium dostępny jest w formie: tabletek, ampułek do wstrzykiwań domięśniowych i dożylnych, wlewek doodbytniczych, zawiesiny doustnej lub kropli do nosa. Popularne działania niepożądane diazepamu to obniżenie koncentracji, senność i zaburzenia koordynacji ruchowej. Z tego powodu niewłaściwie dobrana dawka relanium może powodować upadki szczególnie u osób w podeszłym wieku. Przedawkowanie albo łączenie benzodiazepin z innymi substancjami uspokajającymi może wywolać amnezję oraz zahamować czynność układu krążeniowo-oddechowego. Korzystanie z diazepamu należy ograniczyć do minimum ze względu na zjawisko tolerancji (spadek skuteczności w czasie) oraz ryzyko uzależnienia psycho-fizycznego. Nagłe odstawienie diazepamu przez osoby uzależnione może spowodować wystąpienie objawów zespołu abstynencyjnego. Możliwość wystąpienia tolerancji bądź uzależnienia rośnie wraz z dawką i czasem stosowania. Prawdopodobieństwo uzależnienia rośnie u osób uzależnionych od alkoholu lub innych substancji uspokajających (leki, alkohol) tzw. uzależnienie mieszane lub krzyżowe. 

Jak działają benzodiazepiny

Benzodiazepiny nasilają funkcję neuroprzekaźnika – kwas gamma-aminomasłowego (GABA), który wywiera hamujący wpływ na cały układ nerwowy. Dlatego zażywanie Relanium zmniejsza przewodnictwo nerwowe powodując uspokojenie i uśpienie. Analogiczny mechanizm oddziaływania na układ nerwowy przez ścieżki sygnałowe GABA wykazuje etanol.   

Relanium a alkohol

Jednym ze wskazań do stosowania relanium jest wystąpienie alkoholowego zespołu abstynencyjnego. Diazepam łagodzi objawy majaczenia alkoholowego – zmniejsza pobudzenie, łagodzi emocje, działa przeciwdrgawkowo i ułatwia zasypianie. Alkohol i Relanium działają podobnie – uspokajają. Dlatego diazepam może tłumić objawy odstawienia alkoholu po prostu go zastępując i podtrzymując stan “euforii”. 

Stosowanie diazepamu u osób uzależnionych od alkoholu powinno być ograniczone do minimum. Diazepam łatwiej uzależnia osoby cierpiące na zespół zależności alkoholowej. Podczas stosowania benzodiazepin (np. Relanium) należy unikać stosowania alkoholu oraz innych substancji oddziałujących depresyjnie na ośrodkowy układ nerwowy. Alkohol nasila działanie diazepamu przez co zwiększa ryzyko wystąpienia działań niepożądanych.  Szczególnie niebezpieczne jest zatrucie mieszane alkoholem i benzodiazepinami – może ono zagrażać życiu.

Ile Relanium na kaca

Nie ma potrzeby stosowania Relanium ani innych benzodiazepin w przypadku kaca. Potencjalne straty (ryzyko uzależnienia) jakie może ponieść pacjent w związku z ich zastosowaniem przewyższają zyski. Zbyt liberalne podejście do przepisywania benzodiazepin może doprowadzić do rozwoju uzależnień krzyżowych i mieszanych. W przypadku pacjenta ze “zwykłym kacem” benzodiazepiny nie pomogą istotnie w poprawie stanu zdrowia a jedynie spowodują “odlot”. Jeżeli podmiotowe i przedmiotowe objawy zatrucia alkoholem są dla pacjenta do zniesienia i nie zagrażają wystąpieniu powikłań, które mogłyby zagrozić jego życiu lub zdrowiu to nie powinno się stosować benzodiazepin. Osoby z delirium tremens, które wymagają wykorzystania dużych dawek benzodiazepin powinny być leczone w ośrodkach zamkniętych. W ambulatorium można na bieżąco kontrolować parametry życiowe pacjenta oraz nie dopuścić do przedawkowania lub uzależnienia.

Niestety coraz częściej spotykam się z tym, że pacjenci żądają recepty na różne benzodiazepiny pomimo, że nie mają objawów uzasadniających ich stosowanie. Ci chorzy najczęściej uzasadniają swoje oczekiwania tym, że gdzie indziej otrzymują te leki podczas każdej kroplówki na kaca. Zdarzają się przypadki, w których pacjenci już podczas telefonicznego umawiania wizyty przedstawiają długą listę krótko i długo działających benzodiazepin które pragną otrzymać pomimo zupełnego braku celowości ich stosowania. 

Relanium po odstawieniu alkoholu

Stosowanie diazepamu lub jego pochodnych może być uzasadnione w przypadku chorych, uzależnionych od alkoholu, którzy przerwali ciąg alkoholowy. Pacjenci w tej grupie narażeni są na wystąpienie gwałtownych objawów alkoholowego zespołu abstynencyjnego (delirium tremens, majaczenie alkoholowe, potocznie – delirka), z których najdotkliwsze są duże uogólnione napady drgawkowe – potocznie nazywane padaczką alkoholową. Objawy alkoholowego zespołu abstynencyjnego najczęściej pojawiają się po około 2 – 3 dniach od nagłego zmniejszenia dawki etanolu i utrzymują się przez  7 do 10 dni. Benzodiazepiny nie tylko zmniejszają niepokój i ułatwiają zasypianie. Diazepam i jego pochodne mogą również istotnie zmniejszać ryzyko ostrego przebiegu delirium tremens, szczególnie u pacjentów u których wcześniej wystąpiła padaczka alkoholowa. Należy podkreślić, że duże napady drgawkowe, które mogą zagrażać życiu występują u znikomego odsetka alkoholików. Benzodiazepiny nie leczą uzależnienia! Chorzy cierpiący na zespół zależności alkoholowej powinni się poddać psychoterapii żeby wyjść z uzależnienia

Benzodiazepiny w rękach służb specjalnych – serum prawdy

Diazepam i jego pochodne to substancje o bardzo silnym działaniu psychotropowym. Służby specjalne wielu krajów podwały wykorzystywały benzodiazepiny (często w połączeniu z innymi narkotykami – np. skopolamina) jako serum prawy. Osoby pod wpływem benzodiazepin wykazują skłonność do wyznawania prawdy. Dodatkową zaletą tej grupy substancji jest ich działanie amnestyczne – przesłuchiwani z reguły nie pamiętają przesłuchania.

Podsumowanie

Relanium jest dobrym lekiem uspokajającym do krótkotrwałego stosowania (do 14 – 30 dni). Zawsze należy zażywać najmniejsza skuteczną dawkę, żeby zmiejszyć ryzyko wystąpienia działań niepożądanych. Dawkę należy dobrać indywidualnie. Osoby starsze powinny przyjmować zmniejszoną porcję leku. W ich przypadku należy szczególnie uwzględnić możliwość osłabienia koordynacji ruchowej i napięcia mięśniowego, która może doprowadzić do upadków i kontuzji. Relanium jest dobrym lekiem do łagodzenia objawów delirium tremens, ale podczas jego zażywania nie wolno używać alkoholu. W przypadku osób uzależnionych od alkoholu lub innych substancji o podobnym działaniu należy ograniczyć lub wykluczyć korzystanie z diazepamu i jego pochodnych. 

Osoby uzależnione od alkoholu oraz ich rodziny i przyjaciół zachęcam do skorzystania z psychoterapii. Zarówno uzależnienie jak i współuzależnienie wymagają pomocy teraopeutycznej.

mgr pielęgniarstwa Agnieszka Staniszewska

Alkohol jest najczęstszą, ale nie jedyną przyczyną nudności i wymiotów. Czasami wymioty mogą świadczyć o postępującej chorobie. Podstawową funkcją wymiotów jest obrona organizmu, jednak nie należy ich prowokować ze względu na możliwe powikłania. Wymioty leczymy objawowo np. za pomocą kroplówek. Przewlekłe wymioty powodują stany zapalne górnego odcinka przewodu pokarmowego i są czynnikiem rozwoju nowotworów tych narządów. 

Co to są nudności i wymioty 

Nudnościami nazywamy bardzo nieprzyjemne, ale bezbolesne i silne uczucie potrzeby zwymiotowania. Zazwyczaj nudności przepowiadają wymioty. Wymioty definiujemy jako niekontrolowany, lawinowy zwrot treści pokarmowej, najczęściej z żołądka. Czasami wyrzut treści pokarmowej odbywa się nie tylko przez usta, ale również przez nos. Fizjologiczną funkcją wymiotów jest obrona przed niepożądanymi substancjami, które dostały się do przewodu pokarmowego. Wymioty występują na skutek pobudzenia tzw. “ośrodka wymiotnego”, który mieści się w rdzeniu przedłużonym (pień mózgu). Receptory ośrodka wymiotnego znajdują się wielu organach, dlatego nudności i wymioty mogą być niespecyficznym symptomem różnych problemów zdrowotnych. Układ nerwowy przekazuje pobudzenie do mięśni: żołądka, brzucha, klatki piersiowej i przepony, które kurcząc się (tzw. skurcze antyperystaltyczne) prowadzą do wzrostu ciśnienia w żołądku i zwrotu treści pokarmowej.

Jakie mogą być przyczyny nudności oraz wymiotów 

Różne czynniki  mogą wywołać nudności i wymioty, nie wszystkie one świadczą o chorobie. Wymioty występują np. w związku następującymi bodźcami lub chorobami.

  • Nieprzyjemny zapach.
  • Wahania hormonów w pierwszym trymestrze ciąży.
  • Zatrucia (np. alkohol, leki, toksyny chemiczne lub biologiczne).
  • Zatrucia i infekcje pokarmowe, niestrawność (dyspepsja).
  • Choroba popromienna.
  • Choroby i urazy ośrodkowego układu nerwowego związane ze wzrostem ciśnienia w czaszce (np. udar mózgu), zaburzenia błędnika (np. choroba morska, choroba lokomocyjna).
  • Schorzenia psychiczne (anoreksja, bulimia), stres.
  • Choroby narządów jamy brzusznej – np. nowotwory.
  • Zaburzenia narządów klatki piersiowej – np. zawał serca.

Zakończenia nerwowe ośrodka kontrolującego wymioty znajdują się w mózgu, narządach jamy brzusznej i klatki piersiowej. Dlatego nudności i wymioty mogą świadczyć o różnych nieprawidłowościach.  

Nudności i wymioty a zatrucie alkoholowe

Prawdopodobnie najczęstszą przyczyną wymiotów jest zatrucie alkoholowe. Zakończenia nerwowe obecne w żołądku starają się chronić organizm przed zatruciem – indukują wymioty jeszcze zanim toksyczna ilość alkoholu przedostanie się do krwioobiegu. W następnej kolejności, po wykryciu nadmiernego stężenia alkoholu we krwi ośrodek wymiotów decyduje o wymiotach, żeby usunąć ewentualny alkoholu z żołądka.

Etanol wywołuje wymioty a jego znieczulające właściwości osłabiają funkcję mięśni nagłośni, która zamyka wejście do krtani i dróg oddechowych podczas połykania pokarmu. Alkohol osłabia również sprawność innych mięśni odpowiedzialnych za odruchy obronne gardła. Dlatego u osób zatrutych alkoholem wymiociny mogą dostać się do tchawicy powodując zachłyśnięcie. W przypadku osób, które pod wpływem alkoholu straciły przytomność może dojść do uduszenia podczas wymiotów.

Alkohol i niedożywienie, które towarzyszy wielu alkoholikom mogą wywołać kwasicę ketonową (zahamowanie metabolizmu węglowodanów, niedobór insuliny, spadek pH krwi). Wówczas konieczne jest dożylne podawanie insuliny oraz kroplówek – odtrucie alkoholowe. Kwasica ketonowa może powodować wymioty

Wymiotowanie krwią po alkoholu 

Jednorazowe pojawienie się niewielkiej ilości krwi w wymiotach może świadczyć o podrażnieniu delikatnej błony śluzowej przełyku i nie powinna budzić nadmiernych obaw. 

Niestety u alkoholików często występują żylaki przełyku lub wrzody żołądka. Mogą one pęknąć podczas silnych skurczów związanych z wymiotowaniem. Jeżeli w wymiotach obserwujemy duże ilości świeżej krwi to możemy przypuszczać że doszło do intensywnego krwawienia z górnego odcinka drób pokarmowych – np. pęknięcia żylaków przełyku lub perforacji żołądka. Intensywne krwawienie z przewodu pokarmowego może stanowić zagrożenie dla życia dlatego wymaga natychmiastowej konsultacji z lekarzem. Wymioty przypominające fusy po kawie (fusowate wymioty) sugerują niewielkie krwawienie z dolnego odcinka dróg przewodu pokarmowego – dwunastnica, żołądek. Krew strawiona przez sok żołądkowy przypomina fusy po kawie. Zawartość kwasu solnego w żołądku wystarczy do strawienia niewielkiej ilości krwi, dlatego perforacja wrzodów żołądka (intensywne krwawienie) najczęściej objawia się krwistymi a nie fusowaty wymiotami. Miejsce krwawienia należy potwierdzi np. poprzez gastroskopię.

Alkohol podrażnia śluzówkę przewodu pokarmowego, dlatego jest czynnikiem rozwoju raka żołądka lub przełyku, które również mogą powodować krwawienie i wymioty.

wymioty po alkoholu

Prowokowanie wymiotów po zatruciu alkoholem

Nie powinno się prowokować wymiotów np. poprzez drażnienie tylnej ściany gardła. Wymioty mogą doprowadzić do szeregu nieprzyjemnych powikłań, a raczej nie pomogą w uniknięciu kaca.

Powikłania wymiotów

Utrzymujące się wymioty mogą doprowadzić do odwodnienia i zaburzenia gospodarki wodno-elektrolitowej organizmu. Przewlekłe wymioty (np. bulimia) mogą spowodować degradację zębów i dziąseł. Gwałtowne i obfite wymioty mogą przyczynić się do podłużnego pęknięcia błony śluzowej przełyku – Zespół Mallory’ego-Weissa (często występuje u alkoholików). Zachłyśnięcie wymiotami jest czynnikiem ryzyka zapalenia płuc, a w skrajnych sytuacjach może doprowadzić do uduszenia.

Co na wymioty?

Wymioty mogą być następstwem wielu chorób – należy wdrożyć diagnostykę i rozpocząć leczenie choroby podstawowej. Wymioty same w sobie nie są chorobą a objawem. Niezależnie od przyczyny, podczas wymiotów można stosować leczenie objawowe, które polega na podawaniu leków przeciwwymiotnych i kroplówek nawadniających np. z soli fizjologicznej (0,9% NaCl), która uzupełnia wodę i pomaga odbudować utracony kwas solny (HCl) z żołądka. W niektórych przypadkach np. ciąża zazwyczaj nie stosuje się specjalnego leczenia a kobieta uzupełnia utracone płyny i elektrolity drogą pokarmową. Ciężarna powinna regularnie konsultować swój stan zdrowia z lekarzem i położną.

mgr pielęgniarstwa Agnieszka Staniszewska

Prawie każdy zmagał się kiedyś z uciążliwymi objawami kaca – dużym pragnieniem, mdłościami, bólem głowy i ogólnym osłabieniem. Jeszcze kilka lat temu z kacem radziliśmy sobie głównie domowymi sposobami, czyli  można powiedzieć, że czekaliśmy aż objawy same ustąpią. Później pojawiły się tabletki mające łagodzić objawy zespołu dnia poprzedniego. Aktualnie rosnącą popularnością cieszą się kroplówki poprawiajace samopoczucia po zakrapianej alkoholem imprezie. Pacjenci cenią kroplówki za szybkie działanie i bezkonkurencyjną skuteczność. 

Rekomendowanym przez mnie, sposobem na kaca jest umiarkowana konsumpcja alkoholu. Nie trzeba się upijać, wówczas nie ma kaca

Naturalne – domowe sposoby na kaca

Zmagając się z kacem, większość osób decyduje się na stosowanie domowych sposobów leczenia. Piją wtedy sok pomidorowy lub spożywają kwaśny lub tłusty posiłek, a przede wszystkim starają się po prostu odpocząć. Jednak najskuteczniejszym domowym sposobem na kaca jest po prostu czas.

Suplementy diety i leki na syndrom dnia poprzedniego

Po spożyciu zbyt dużej ilości alkoholu, picie dużej ilości wody może nie wystarczyć, by szybko uporać się z nieprzyjemnymi objawami. Zwykła woda mineralna nie jest bowiem zaopatrzona w wystarczające, przyjsfajalne i zbilansowanych ilości elektrolitów i nie zawiera cukrów oraz witamin. “Studencki” sposób na kociokwik to suplementy diety na kaca, które występują w formie kapsułek do połykania, a także proszków i tabletek do rozpuszczania w wodzie. Zadaniem tych środków jest zazwyczaj uzupełnianie elektrolitów. Ponadto tabletki na kaca dostarczają na przykład substancje antyoksydacyjne, takie jak wyciąg z opuncji figowej lub kwas bursztynowy, który występuje naturalnie w organizmie człowieka i wspiera działanie narządów wewnętrznych. Poza tym, takie preparaty na kaca często są wzbogacone o substancje wspomagające pracę wątroby, która odpowiada za detoksykację organizmu. Są to między innymi witaminy z grupy B (np. B1, B12), cynk i aminokwasy. Skuteczność większości suplementów diety na kaca jest proporcjonalna ich do ceny. Wiąże się to z tym, że przewód pokarmowy zazwyczaj nie jest w stanie szybko przyswajać wystarczających ilości pożądanych substancji. Stosowanie suplementów diety na kaca może być całkowicie nieskuteczne jeżeli doszło do podrażnienia śluzówki przewodu pokarmowego albo wystąpiły wymioty.

Jakich tabletek nie wolno brać na kaca?

Kac wiąże się często z silnym bólem głowy. Po zakrapianej imprezie z pewnością nie powinno się go leczyć za pomocą powszechnyh tabletek zawierających acetaminofen. Pamiętaj, że połączenie tej substancji z alkoholem może prowadzić do poważnego uszkodzenia wątroby.

Sięgając po leki na kaca należy zwrócić uwagę nie tylko na ich skład. Pozostałości alkoholu w organizmie mogą również w niebezpieczny sposób reagować z lekami, które przyjmuje się na co dzień. Ostrożność powinny zachować osoby leczące się psychiatrycznie czy zażywające leki antydepresyjne. Kolejną grupą leków, których nie należy przyjmować, gdy alkohol jeszcze utrzymuje się we krwi, są leki na cukrzycę. Należy pamiętać również o tym, że z alkoholem nie powinno się łączyć  niektórych antybiotyków.

Kroplówka na kaca?

Być może zastanawiasz się, co zawiera i jak działa kroplówka na kaca, z której w ostatnim czasie coraz częściej korzystają pacjenci. W najprostszym wydaniu na kaca można podać kroplówkę nawadniającą, kroplówkę witaminową lub glukozę. Kroplówki na kaca szybko nawadniają, wyrównują gospodarkę wodno-elektrolitową i poprawiają ogólne samopoczucie. Kroplówka witaminowa dodatkowo uzupełnia witaminy wspomagające układ nerwowy, wątrobę itd. Ilość substancji podawanych podczas detoksu alkoholowego może być znacznie szersza, to  dlatego że osoby, które nadużywały alkoholu przez długi czas borykają się z cięższymi objawami zespołu abstynencyjnego.    

Dlaczego kroplówka jest taka skuteczna?

Suplementacja dożylna jest podawana od razu do krwiobiegu, dzięki czemu witaminy i substancje odżywcze omijają proces trawienia i niedoskonałe wchłanianie. Składniki roztworu kroplówki zostają od razu przetransportowane krwią do tkanek – działają natychmiast. Niewątpliwą zaletą kroplówek jest to, że nie da się ich zwymiotować, Tak przyspieszony i wydajny proces odżywiania organizmu sprawia, że często pacjent odczuwa poprawę samopoczucia już w trakcie zabiegu. Skuteczność terapii nie zawsze jest taka sama, bardzo zatrute osoby mogą potrzebować kilku dni terapii zanim wrócą do normalności.

Dlaczego kroplówki na kaca zyskują na popularności?

Kroplówka na kaca to metoda zaczerpnięta z ośrodków terapii uzależnień od alkoholu i SORów. Terapia dożylna jest skuteczną metodą leczenia w najtrudniejszych sytuacjach i sprawdza się również w lżejszych przypadkach. Kroplówki na kaca trafły do szerszego grona odbiorców poprzez pacjentów zamkniętych ośrodków, którzy szukali możliwości skorzystania z kroplówek bez konieczności hospitalizacji. Kroplówkę na telefon spopularyzowała również kultura masowa – z wlewów na kaca korzystają gwiazdy kina, telewizji oraz internetu a w ślad za nimi zwykli ludzie. Kroplówki na kaca są bardzo popularne w USA np – The Hangover Club, Hangover Heaven IV Hydration. Terapia dożylna w walce z kacem jest również dostępna nad Zatoką Gdańską np –  Sopocki drdrip.pl lub drwlew.pl, który działa na półwyspie helskim.

mgr pielęgniarstwa Agnieszka Staniszewska

Kac, delirka, delirium tremens, biała gorączka, majaczenie alkoholowe, zatrucie alkoholowe to nazwy alkoholowego zespołu odstawiennego/abstynencyjnego. Psychofizyczne objawy zatrucia pojawiają się po zmniejszeniu dawki spożywanego alkoholu (etanolu) a ich nasilenie zależy od czasu stosowania używki. Najłagodniejszą postacią zatrucia alkoholem jest kac po jednorazowym nadużyciu etanolu. Przewlekłe nadużywanie etanolu prowadzi do nadmiernego wyciszenia układu nerwowego, wówczas zmniejszenie dawki alkoholu wywołuje silne pobudzenie i ciężke objawy zatrucia alkoholowego – delirium. Dodatkowo alkoholizm prowadzi do rozwoju/ nasilenia innych zaburzeń psychicznych oraz trwałego uszczerbku na zdrowiu fizycznym w postaci np. nadciśnienia, marskości wątroby, zapalenia trzustki.

Zatrucie alkoholowe

Obraz kliniczny zatrucia alkoholowego jest bardzo różnorodny – zależy np. od wieku, indywidualnych predyspozycji, aktualnego stanu zdrowia, ilości i rodzaju spożytego alkoholu. Nasilenie objawów zespołu abstynencyjnego jest tym większe im dłuższy był czas jego nadużywania. Znaczenie ma również sposób stosowania alkoholu w przeszłości. Używanie i nadużywanie alkoholu jest głęboko zakorzenione w naszej kulturze. Dlatego zatrucie alkoholowe jest jednym z najpopularniejszych zatruć.

Kac

W przypadku osób, które jednorazowo nadużyły alkoholu zespół abstynencyjny nazywany jest kacem. Zazwyczaj ma on lekki lub umiarkowany przebieg i ustępuje samoistnie po około 24 godzinach. Najpopularniejsze objawy „zwykłego kaca” to zmęczenie, rozdrażnienie, ból głowy i wymioty. Kac najczęściej pojawia się, kiedy ustępuje stan upojenia alkoholowego, euforii spowodowanej przez psychoaktywne właściwości alkoholu. Większość objawów kaca związana jest z metabolizmem alkoholu, dlatego jego objawy znikają relatywnie szybko. Krótkofalowe nadużycie alkoholu prowadzi między innymi do akumulacji toksycznego aldehydu, zaburzeń gospodarki wodno-elektrolitowej i niedocukrzenia. W wątrobie etanol jest szybko metabolizowany do aldehydu octowego, który z kolei powoli przekształcany jest w kwas octowy. Ocet może być użyty, jako surowiec energetyczny, w procesie utleniania jest rozkładany do dwutlenku węgla i wody.

W domenie publicznej funkcjonuje wiele domowych sposobów na kaca. W aptekach dostępne są suplementy na kaca. Jednak najskuteczniejszym sposobem walki z zatruciem alkoholowym prawdopodobnie jest kroplówka na kaca, której nie można np. zwymiotować.

Co zrobić żeby nie mieć kaca

Delirka – ciężka postać alkoholowego zespołu abstynencyjnego

Delirka, biała gorączka, majaczenie alkoholowe to synonimy delirium tremens, czyli zespołu abstynencyjnego wywołanego przez długotrwałe nadużywanie alkoholu. Alkohol jest substancją psychoaktywną, wykazuje właściwości sedatywne – działa uspokajająco. Etanol wpływa wyciszająco na aktywność autonomicznego układu nerwowego, który unerwia narządy wewnętrzne i jest niezależny od woli. W organizmie etanol naśladuje neuroprzekaźnik – kwas gamma-aminomasłowy (GABA), który hamuje pobudzenie. Nagły spadek stężenia środka uspokajającego w postaci etanolu powoduje drastyczną zmianę w postaci gwałtownego wzrostu pobudzenia wegetatywnych funkcji układu nerwowego. Dlatego pacjenci, którzy nadużywali alkoholu przez długi czas doznają znacznie cięższych powikłań od „zwykłego kaca”. Objawy majaczenia alkoholowego najczęściej pojawiają się po 2 – 3 dniach od zaprzestania picia i mogą się utrzymywać przez około 7 do 10 dni. Pacjenci cierpiący na zespół zależności alkoholowej, którzy przerwali ciąg najczęściej cierpią na bezsenność, niepokój. W cięższych przypadkach mogą wystąpić u nich zaburzenia świadomości – urojenia, iluzje, omamy. Najcięższą postacią białej gorączki jest majaczenie drżenne – uogólnione napady drgawek (potocznie padaczka alkoholowa), które stanowią stan bezpośredniego zagrożenia życia. Podczas majaczenia alkoholowego nasileniu mogą ulegać objawy depresyjne i myśli samobójcze.

Objawy zatrucia alkoholowego

Poniżej przedstawiam różne objawy, które powoduje nadużywanie i zatrucie alkoholem. Ilościowe i jakościowe nasilenie objawów zależy od tolerancji na etanol. Ogólna zasada mówi, że im dłuższy był ciąg alkoholowy tym większe prawdopodobieństwo burzliwej delirki. Zwiększone ryzyko wystąpienia ciężkich powikłań występuje u wieloletnich alkoholików z chorobami współistniejącymi i epizodami delirki w przeszłości.

  • Nudności, wymioty, rozwolnienie.
  • Osłabienie koncentracji, apatia, rozdrażnienie, reakcje nieadekwatne, nadpobudliwość, agresja.
  • Ból głowy lub mięśni.
  • Przyśpieszona akcja serca (tachykardia), nadciśnienie tętnicze, zaburzenia glikemii.
  • Wzmożona potliwość, naprzemienne uderzenia gorąca i zimna, gorączka.
  • Zwiększona męczliwość, duszność.
  • Bezsenność, zaburzenia rytmu okołodobowego.
  • Niepokój, lęk.
  • Światło-, dźwiękowstręt.
  • Zaburzenia świadomości, iluzje, omamy, urojenia.
  • Drżenie mięśni, uogólniony napad toniczno-kloniczny.

Odtrucie alkoholowe – kroplówka na kaca

Najczęściej podczas odtrucia alkoholowego podawane są kroplówki, które szybko przywracają  równowagę wodno-elektrolitową. Sód, potas, magnez i wapń – wspomagają prawidłową pracę serca i mięśni oraz pomagają w utrzymaniu wody w ustroju. Dożylnie uzupełniane są również witaminy (np. tiamina czyli witamina B1) i podawane są leki przeciwwymiotne, hamujące produkcję kwasu solnego i uspokajające. Pacjenci mogą otrzymać również leki wspomagające funkcje wątroby (np. ornityna). Dokładny skład farmakoterapii dostosowywany jest do potrzeb pacjenta i jego postępów w powrocie do normalności. W warunkach domowych powinno się unikać niekontrolowanego stosowania benzodiazepin ze względu na ryzyko rozwoju uzależnienia krzyżowego. Czasami pacjenci doświadczający kaca wspomagają się standardowymi wlewami witaminowymi

Zatrucie alkoholowe a zdrowie fizyczne 

Alkohol i jego metabolizm działają szkodliwie na wszystkie tkanki w organizmie. Wymienię tylko niektóre schorzenia powodowane przez alkohol. Alkoholizm jest czynnikiem ryzyka marskości wątroby, zapalenia trzustki i wrzodów żołądka. Nadmierne spożycie alkoholu prowadzi również do rozwoju cukrzycy, nadciśnienia tętniczego, neuropatii a nawet epilepsji. Prawdopodobieństwo wystąpienia powikłań rośnie wraz z ilością spożywanego alkoholu.

Metabolizm alkoholu prowadzi do śmierci komórek wątroby odpowiedzialnych za ten proces. Wątroba potrafi się regenerować, ale ten proces nie jest doskonały. Podczas odbudowy w wątrobie tworzą się blizny, przez które organ ten traci sprężystość co z kolei pogarsza jego ukrwienie. Każda kolejna “runda” naprawcza może prowadzić do niedokrwienia zrazików i fragmentów wątroby. W konsekwencji ciągłych uszkodzeń i procesów naprawczych dochodzi do marskości wątroby.

Alkohol podrażnia śluzówkę żołądka, powodując przekrwienie i stan zapalny manifestujące się zgagą i bólem. Przewlekłe stosowanie alkoholu prowadzi do powstawania nadżerek, które następnie przekształcają się w trudno gojące wrzody żołądka. Choroba wrzodowa utrudnia odżywianie.

Alkoholizm jest przyczyną ostrego i przewlekłego zapalenia trzustki. Etanol blokuje odpływ enzymów trawiennych, które powoli trawią samą trzustkę wywołując jej stan zapalny.

Powtarzające się ataki toniczno-kloniczne, mogą doprowadzić do utrwalenia się epilepsji wtórnej. Podobnie wszelkie urazy głowy, które zdarzają się osobom pod wpływem alkoholu mogą spowodować padaczkę pourazową.

Zatrucie alkoholowe a zdrowie psychiczne

Alkohol jest silnie uzależniającą substancją psychoaktywną. Etanol wywołuje euforię, działa uspokajająco. Dlatego niektórzy sięgają po szklankę w trudnych sytuacjach. „Zapijanie smutków” nie pomoże w rozwiązaniu problemów, ale może doprowadzić do uzależnienia. Psychotropowe właściwości alkoholu mogą nasilać symptomy istniejących zaburzeń psychicznych lub doprowadzić do rozwinięcia się nowych. Alkohol jest toksyczny dla układu nerwowego, jego wieloletnie nadużywanie może prowadzić do powstania fizycznych uszkodzeń tkanek mózgu i związanych z tym chorób psychicznych.

Znaczny odsetek chorych na zespół zależności alkoholowej (ZZA) cierpi z powodu współistniejących zaburzeń psychicznych. Uzależnienie od alkoholu w większości dotyczy mężczyzn, jednak obserwujemy rosnącą grupę kobiet borykających się z problemem alkoholowym. 

Depresja alkoholowa

Możemy wyróżnić alkoholową depresję pierwotną i wtórną. Częstsza jest depresja wtórna tzn. ta wywołana przez alkohol. Depresja alkoholowa polega na trwałym obniżeniu nastroju w połączeniu z nadmiernym spożywaniem alkoholu. 

depresja alkoholowa

Depresja alkoholowa Zespół Wernickego-Korsakowa (WKS)

Encefalopatia Wernickiego i zespół amnestyczny Korsakowa to dwie oddzielne jednostki chorobowe, które mogą wystąpić jednocześnie w następstwie wieloletniego nadużywania alkoholu. Bezpośrednią przyczyną tych schorzeń są uszkodzenia struktury mózgu ze względu na niedobór witaminy B1 i niedożywienie spowodowane przez długofalowe spożywanie alkoholu. Zespół Wernickiego-Korsakowa jest chorobą neuropsychiatryczną gdyż daje różnorodne objawy neurologiczne i psychiatryczne.

Inne zaburzenia psychiczne związane z alkoholizmem

  • Paranoja alkoholowa (zespół Otella).
  • Zespoły otępienne.
  • Halucynoza alkoholowa.
  • Zaburzenia osobowości i zachowania.