mgr pielęgniarstwa Agnieszka Staniszewska

Chlorek sodu czyli NaCl (łac. natrium chloratum) jest powszechnie znany jako sól kuchenna. W medycynie roztwór 0,9% NaCl nazywany jest solą fizjologiczną i pełni funkcję nośnika sodu będącego najpospolitszym elektrolitem osocza. Sód wspólnie z albuminą (białko) zatrzymują wodę i odpowiadają za utrzymanie prawidłowej gospodarki wodno – elektrolitowej (ciśnienie osmotyczne i ciśnienie krwi) i kwasowo – zasadowej. Ponadto sód bierze udział w przewodnictwie nerwowym przez co wpływa na pracę mięśni szkieletowych i serca. Zarówno niedobór jak i nadmiar sodu mogą być niebezpieczne dla zdrowia lub życia. Sól fizjologiczna jest szeroko stosowana we współczesnej medycynie, ale nie wiadomo kto jest jej pomysłodawcą i jak trafiła do powszechnego użycia w medycynie. W tym artykule przedstawię jak działa sól fizjologiczna i kiedy należy ją stosować. Zastanowię się również nad zasadnością stosowania kroplówek z 0,9% NaCl we współczesnej medycynie 

Sól fizjologiczna (0,9% NaCl) – roztwór fizjologiczny?

Wbrew nazwie i powszechnemu przekonaniu sól fizjologiczna (0,9% NaCl – 9 g soli na litr, 154 mmol/L) nie jest ani fizjologiczna ani nawet izotoniczna w stosunku do płynów ustrojowych. Norma dla sodu wynosi 135 – 145 mmol/L a chloru 95 – 105 mmol/L. Ponadto krew będąca głównym buforem organizmu zawiera również inne elektrolity takie jak potas, wapń, magnez, których nie znajdziemy w roztworze soli fizjologicznej. Osmolarność osocza waha się w zakresie 280 – 295 mOsm/dm3 a dla roztworu 0,9% NaCl wynosi 308 mOsm/dm3 – co oznacza że sól fizjologiczna jest lekko hipertoniczna względem płynów ustrojowych. pH soli fizjologicznej wynosi 4,5 – 7,0 podczas gdy krew jest bardziej alkaliczna z pH na poziomie 7,35 -7,45. Reasumując sól fizjologiczna różni się od płynów ustrojowych zarówno składem jakościowym jak i bezwzględną ilością elektrolitów. 

Historia soli fizjologicznej i pozostałych krystaloidów

Sól fizjologiczna (0,9% NaCl) jest najczęściej stosowaną kroplówką, pomimo że nie do końca wiadomo kto i na jakiej podstawie wprowadził ją do powszechnego użycia w praktyce klinicznej. Terapię dożylną zaczęto stosować w Europie podczas pandemii cholery w latach 30 XIX wieku. Kroplówki, które wówczas aplikowano chorym miały niewiele wspólnego z płynami infuzyjnymi stosowanymi dzisiaj. Pionierzy wlewów dożylnych podawali pierwsze płyny infuzyjne żeby: poprawić krążenie, rozcieńczyć zagęszczoną krew (zwiększyć objętość osocza), podnieść ciśnienie tętnicze. Później Hartog Jacob Hamburger analizował wpływ stężenia soli (osmolarności) na erytrocyty oraz porównywał temperaturę zamarzania osocza krwi z roztworami o różnym stężeniu NaCl i uznał, że osocze jest izotoniczne z roztworem o stężeniu 0,9%. Brakuje jednak bezpośredniego powiązania badań Hamburgera z klinicznym stosowaniem 0,9% NaCl w terapii dożylnej. Brakuje również badań naukowych, które uzasadniałyby masowe stosowanie soli fizjologicznej we współczesnej terapii dożylnej. Należy jednak podkreślić, że przez około 100 lat krystaloid ten uratował miliony ludzi.

Płyn wieloelektrolitowy (PWE)

Prace nad uzyskaniem prawdziwie fizjologicznego krystaloidu kotynuował Sydney Ringer. Badając fizjologię mięśnia sercowego na modelu żabim opracował formulację tzw. płynu Ringera, którego skład (sód, potas, wapń) jest bliższy osoczu krwi. Następnie, przez dodanie magnezu płyn Ringera ewoluował w płyn wieloelektrolitowy (PWE) a po uzupełnieniu w wodorowęglan (HCO3-) weszliśmy w erę współczesnych krystaloidów. Pomimo wielu lat badań nadal brakuje doskonałego krystaloidu do infuzji dożylnych. 

Kroplówka nawadniająca – PWE czy 0,9% NaCl?

Kationy (np. sód, potas, wapń, magnez) przyciągają wodę. Sól fizjologiczna jest bogata w sód, który równocześnie jest głównym elektrolitem osocza. Dlatego 0,9% NaCl często stosuje się ją jako kroplówkę nawadniającą. Jednak lepiej nawadnia płyn wieloelektrolitowy, który składa się ze wszystkich elektrolitów a w, niektórych wariantach zawiera również stabilizator pH. Do optymalnego funkcjonowania poszczególnych organów i ustroju poza sodem potrzebne są również – potas, wapń, magnez. Sód jest jonem wybitnie zewnątrzkomórkowym – dlatego jest głównym regulatorem objętości i ciśnienia krwi. Myśląc o nawodnieniu musimy jednak uwzględniać dystrybucję wody pomiędzy krwioobiegiem a organami oraz o optymalnym podtrzymaniu pozostałych funkcji życiowych. Dlatego użycie 0,9% NaCl do nawodnienia jest suboptymalne – zwiększa objętość wody tylko w łożysku naczyniowym, może zakłócać poziom pozostałych elektrolitów i równowagę kwasowo zasadową. Stosowanie soli fizjologicznej może powodować powikłania w postaci kwasicy hiperchloremicznej (kwasica metaboliczna) szczególnie u osób z cukrzycą (równowaga wodno – elektrolitowa jest ściśle powiązana z kwasowo – zasadową). Kroplówka z soli fizjologicznej jest uzasadniona w przypadku chorych, którzy stracili dużo płynów i chloru (zasadowica metaboliczna) np. w następstwie intensywnych wymiotów oraz u pacjentów z niedoborem sodu.

Najlepszą kroplówką nawadniającą jest roztwór albumin, które ze względu na swoją rozbudowaną strukturę molekularną wiążą zarówno wodę, kationy, aniony a ze względu na dużą masę nie mogą zostać usunięte przez nerki. Albuminy doskonale regulują pH i nawodnienie, ale są trudno dostępne i z reguły zarezerwowane dla pacjentów w najcięższym stanie. Dlatego optymalną kroplówką nawadniającą są elektrolity

Hiponatremia, kroplówka z NaCl

Niedobór sodu (hiponatremia, <135 mmol/dm3) jest najczęstszym zaburzeniem wodno – elektrolitowym. Hiponatremia rzadko ma podłoże organiczne – z reguły nie wynika z deficytu sodu w diecie lecz z innych chorób np. cukrzyca, niewydolność: nerek, kory nadnerczy lub serca. Niektóre leki mogą powodować zaburzenia elektrolitowe. 

Dożylny wlew z soli fizjologicznej stosowany jest u chorych z ostrym niedoborem sodu. Stężenie soli w kroplówce dla hiponatremników zazwyczaj zwiększa się dodając do soli fizjologicznej 10% roztwór NaCl do końcowego stężenia 3%. Skuteczne leczenie przewlekłej hiponatremi może wymagać stosowania vaptanów – nanopeptydy pełniące rolę antagonistów receptorów wazopresyny. Te leki powodują, że nerki produkują mocz, ale bez jednoczesnej utraty elektrolitów. W pierwszej kolejności należy jednak rozpocząć prawidłowe leczenie choroby podstawowej, która może być przyczyną przewlekłej hiponatremi. 

Sód w cukrzycy – hiperwolemia i kwasica

Woda może swobodnie przenikać przez błony biologiczne – z krwioobiegu do komórek i z powrotem do łożyska naczyniowego. Molekularnym “magnesem” odpowiadającym za prawidłową dystrybucję wody w organizmie są makro i mikro molekuły (np. biakła, cukry, elektrolity) występujące w macierzy wewnątrz i zewnątrzkomórkowej. Sód jest elektrolitem zewnątrzkomórkowym – odpowiada za utrzymanie fizjologicznej ilości wody w krwioobiegu. Cukrzyca polega na patologicznym wzroście stężenia glukozy we krwi. Glukoza podnosi osmolalność krwi – niczym magnes wyciąga wodę do osocza tym samym rozcieńcza elektrolity i może powodować hiponatremię i hiperwolemię (zbyt duża objętość krwi) i nadciśnienie tętnicze. Dodatkowo w cukrzycy nasila się metabolizm lipidów, których metabolizm zakwasza osocze. Reasumując cukrzyca działa dewastująco na równowanę wodno – elektrolitową i kwasowo – zasadową.

Osoba z hiponatremią powinna w pierwszej kolejności zastanowić się jakie leki przyjmuje oraz poddać się szerszej diagnostyce zanim zacznie jeść więcej soli lub ograniczać podaż wody. Należy również ocenić czy objawy wynikają z hiponatremi czy innych chorób. Ślepe zmiany w diecie mogą przynieść więcej szkody w postaci powikłań niż korzyści np. dieta bogata w sód w cukrzycy może nasilać nadciśnienie tętnicze (powodując np. migreny) i kwasicę metaboliczną.  

Inne zastosowania soli fizjologicznej w medycynie

Sól fizjologiczna najczęściej używana jest do kroplówek. Ze względu na prosty, standardowy skład jałowa sól fizjologiczna znalazła zastosowanie również do innych celów. 0,9% NaCl jest masowo używany do płukania, przemywania, balastowania, rozpuszczania itd. Wbrew powszechnemu przekonaniu sól fizjologiczna nie jest całkowicie obojętna dla tkanek. W przeszłości była używana ze względu na brak lepszej alternatywy. Aktualnie, w wielu przypadkach sól fizjologiczna może być zastąpiona przez dedykowane preparaty i powoli traci uniwersalny charakter

Przemywanie ran 0,9% NaCl

Sól fizjologiczna jest powszechnie stosowana do płukania ran (jałowa, niedroga). pH soli fizjologicznej może odbiegać od pH gojącej się rany, dlatego jej stosowanie może wydłużać czas leczenia ran. Do przemywania ran lepiej jest stosować płyny o neutralnym odczynie i o właściwościach dezynfekujących. Nowoczesne płyny do płukania działają przeciwdrobnoustrojowo i wspomagają autolityczne oczyszczanie z martwicy stymulując gojenie.   

Płukanie pęcherza moczowego

Pacjenci z założonym cewnikiem foleya napotykają na problem tzw. inkrustacji cewnika, dlatego niekiedy w celu jego pielęgnacji wykonują płukanie pęcherza moczowego. W przeszłości stosowana do tego celu wyłącznie sól fizjologiczną (mało powikłań). Niestety płukanie solą ma znaczenie tylko mechaniczne (jak działa cewnik Foley’a) – może np. usunąć skrzep lub kamień. Specjalistyczne preparaty do płukania pęcherza dodatkowo redukują biofilm i wydłużają żywotność cewnika pęcherzowego. Roztwór 0,9% NaCl jest stosowany do wypełniania balonu cewnika.

Inhalacje z soli fizjologicznej

Nebulizacja z soli fizjologicznej staje się podstawowym orężem w łagodzeniu stanów zapalnych dróg oddechowych (nawilżenie). Użycie hipertonicznego roztworu soli może dodatkowo pomóc w rozrzedzeniu wydzieliny (ułatwić jej odksztuszenie). Zmniejszenie ilości wydzieliny łagodzi kaszel i ułatwia oddychanie. Sól fizjologiczna jest mało inwazyjna i bezpieczna do nebulizacji nawet dla dzieci i seniorów. Inhalacja bywa kłopotliwa u małych dzieci gdyż wymaga założenia maski na twarz. Wówczas można próbować nalać ciepłej wody do wany i posiedzieć z dzieckiem w zamkniętej łazience – wilgotne powietrze działa prawie jak inhalacja.

Być może w przyszłości nebulizację z soli fizjologicznej zostaną wyparte przez roztwory kwasu hialuronowego, który ze względu na polimeryczną budowę lepiej buforuje wodę i sól. Wadą kwasu hialuronowego jest jego bardzo niska stabilność. 

Płukanie oka solą fizjologiczną

Sól fizjologiczna może posłużyć do płukania oczu np. jeżeli dostała się do nich niebezpieczna substancja chemiczna lub ciało obce. Jeżeli do oka trafił kwas lub zasad to do płukanki należy wykorzystać bufor fosforanowy. Minimalny czas płukania to 15 min, oko przez cały czas powinno pozostawać otwarte – należy przytrzymać powieki palcami.

Higieniczne przemywanie oczu można wykonywać za pomocą jałowej gazy nasączonej solą fizjologiczną jednokrotnie pocierając w jednym kierunku. 

Rozpuszczanie leków w 0,9% NaCl 

Sól fizjologiczna jest najczęściej stosowanym rozpuszczalnikiem do leków i kontrastów. Wiara w “obojętność” i przyzwyczajenie do 0,9% roztworu soli kuchennej są bardzo duże. Wydaję jednak, że spojrzenie na sól fizjologiczną wymaga rewizji – inne roztwory mogą być lepsze, ale nikt tego nie sprawdził. 

Podsumowanie

Sól fizjologiczna jest powszechnie stosowana w medycynie gdyż jest tania i charakteryzuje się małą liczbą ciężkich powikłań. Wydaje się jednak, że ze względu na niewielkie działania niepożądane jest nadużywana kosztem preparatów, które mogą działać lepiej. Terapeuci powinni podjemować większy wisiłek i zastępować sól fizjologiczną jeżeli taka alternatywa może przynieść korzyści dla pacjentów.

mgr pielęgniarstwa Agnieszka Staniszewska

Kroplówka z dojazdem do domu pacjenta

Kroplówki najczęściej są podawane w placówkach medycznych, ale istnieje możliwość zastosowania ich również w miejscu pobytu pacjenta. Kroplówka z dojazdem do domu pacjenta to wygoda – dla przyjmującego i jego opiekunów. To także duża oszczędność czasu i kosztów. Coraz więcej osób ceni także komfort wynikający z podania kroplówki w domu. W przypadku pacjentów, szczególnie leżących, którzy na co dzień pozostają pod opieką najbliższych poza placówką leczniczą, kroplówka w domu jest bardzo praktycznym sposobem podania składników potrzebnych choremu. Przyjmowanie kroplówek w domu znacznie zyskało na popularności, podczas pandemii COVID-19, czyli wówczas gdy placówki medyczne były zamknięte lub dostęp do nich był ograniczony. 

Co to jest kroplówka i kiedy ją stosować

Kroplówki to wlewy dożylne. Stosuje się je u osób chorych, zdrowych, rekonwalescentów. Można je podać jednorazowo lub wielokrotnie. W lecznictwie stanowią jedną z podstawowych form dostarczania do organizmu substancji leczniczych bądź uzupełniających niedobory składników regulatorowych czy elektrolitów. Ponieważ mogą dostarczać także składników odżywczych, dlatego stosuje się je również u osób, u których konieczne jest żywienie pozajelitowe.

Wlewy dożylne są bezpieczne – pożądane substancje dostają się do organizmu w wolnym tempie – dosłownie kropelka po kropelce (stąd też potoczna nazwa: kroplówka). Ponieważ każda kroplówka ma postać roztworu o ściśle określonym stężeniu zawartych w nim substancji, składniki te przedostają się do krwiobiegu pod pełną kontrolą.

Wielokrotne podawanie kroplówek ułatwiają wenflony, dzięki którym nie trzeba za każdym razem kłuć pacjenta.

Rodzaje kroplówek

W zastosowaniu są rozmaite rodzaje kroplówek – jedno lub wieloskładnikowych:

 nawadniające, z soli fizjologicznej, wieloelektrolitowe  

  • odżywcze;
  • witaminowe;
  • lecznicze;
  • wzmacniające.

Pamiętajmy, że skład wlewu dożylnego dobiera się pod kątem aktualnych potrzeb pacjenta, z uwzględnieniem jego wieku i aktualnego stanu ogólnego. Oznacza to, że np. elektrolity dla dzieci czy elektrolity dla seniorów mogą różnić się składem lub stężeniem w roztworze infuzyjnym.

Sól fizjologiczna

Sól fizjologiczna to wodny roztwór chlorku sodu (sól kuchenna, NaCl) o stężeniu 0,9%. Stężenie to odpowiada stężeniu płynów ustrojowych. Sól fizjologiczna znajduje wiele zastosowań w lecznictwie – kroplówka czy nebulizacja to tylko dwa z wielu przykładów. Kroplówka z 0,9% NaCl oraz inhalacje z soli fizjologicznej są bezpieczne i mogą być stosowane już u niemowląt.

Płyn wieloelektrolitowy PWE

Tak zwana kroplówka PWE to jałowy wieloelektrolitowy roztwór, który jest izotoniczny (o takim samym stężeniu) w stosunku do płynów fizjologicznych i zawiera podstawowe elektrolity: sód, potas, magnez, wapń. Jego skład zbliżony jest do składu jonowego osocza i wykorzystywany jest do przywrócenia równowagi wodno-elektrolitowej w organizmie. Współczesne płyny wieloelektrolitowe zawierają również bufory, które pomagają w utrzymaniu prawidłowej gospodarki kwasowo-zasadowej

Czy wiesz, że..?

Woda kokosowa swoim składem przypomina prosty płyn wieloelektrolitowy. Dlatego wojskowi medycy podawali pacjentom wodę kokosową np. podczas wojny na pacyfiku, gdy mieli problemy z zaopatrzeniem i nie było kroplówek. 

Glukoza 5%

Jałowy 5% roztwór glukozy wykorzystywany jest w celu dostarczenia do organizmu podstawowego cukru prostego wykorzystywanego przez organizm w procesach metabolicznych. Dożylny wlew z glukozy skutecznie podnosi wartość glikemii. Kroplówkę taką stosuje się, gdy poziom cukru we krwi ulega obniżeniu, np. w wyniku przedawkowania insuliny przez osobę chorą na cukrzycę lub wskutek wystąpienia stanu niedocukrzenia (hipoglikemii) spowodowanego chorobą czy błędami dietetycznymi.

Kroplówki witaminowe

Kroplówka witaminowa najczęściej traktowana jest jak dożylna forma suplementacji składników regulatorowych, jakimi są witaminy, dzięki czemu możliwe jest niwelowanie ich niedoborów, a także usprawnienie metabolizmu. Kroplówki witaminowe mają rozmaite składy – oprócz witamin w roztworze infuzyjnym mogą znaleźć się też inne substancje, np. aminokwasy, peptydy (np. glutation). Często roztwór infuzyjny zawiera witaminę C – samą lub w towarzystwie innych witamin, np. z grupy B (np. witamina B12).

Kroplówka w domu

Samodzielne wykonanie infuzji teoretycznie jest możliwe, ale bywa kłopotliwe dla osoby, która ma niewielkie lub żadne doświadczenie w zakładaniu kroplówki. Dlatego dobrym rozwiązaniem jest zamówienie kroplówki z dojazdem do domu pacjenta – pielęgniarka dba o pacjenta i przygotowanie stanowiska do podania kroplówki w domu. Roztwór kroplówkowy, zwany płynem infuzyjnym, jest bowiem umieszczony w szczelnym opakowaniu wykonanym z atestowanego tworzywa, które dzięki praktycznej zawieszce może być zaczepione o stojak na kroplówkę. Szczelność opakowania gwarantuje zachowanie sterylności roztworu – stanowi to podstawę bezpieczeństwa mikrobiologicznego stosowania płynów infuzyjnych, gdyż podawane są one bezpośrednio do krwioobiegu. Bezpieczne podanie roztworu umożliwia kilkuelementowy jałowy aparat kroplówkowy, który jednym swoim końcem mocowany jest w opakowaniu z płynem infuzyjnym, a drugim – poprzez wkłucie obwodowe, znane też jako wenflon – łączy się z ciałem osoby przyjmującej kroplówkę. Wenflon to niewielka rurka z zaworkiem, która może pozostawać w żyle przez kilka dni. W niektórych sytuacjach, zamist wenflonu może być wykonane tzw. wkłucie centralne, gdzie cewnik umieszczony jest w dużej żyle, najczęściej podobojczykowej. Najczęściej stosowane jest tzw. wkłucie centralne z dostępu obwodowego – PICC. Wkłucie centralne zakładane jest w spzitalu, ale można przez nie podawać płyny również w warukach domowych. Ten rodzaj portu naczyniowego jest trwalszy od wenflonu, który standardowo należy wymieniać co 48 godzin.

Płyn infuzyjny przemieszcza się z pojemnika do osadzonego w ciele pacjenta wenflonu poprzez cienki, jałowy wężyk do kroplówki. Tempo kroplówki można regulować poprzez pokrętło na tzw. zaciskaczu, który znajduje się na wężyku.

Kroplówka wzmacniająca

Kroplówka wzmacniająca może dostarczać do organizmu rozmaite składniki – mogą to być elektrolity, glukoza itp. Podawana jest jako wlew dożylny w domu osobom starszym i/ lub schorowanym. Kroplówki wzmacniające w domu przyjmują również osoby prowadzące intensywny tryb życia i sportowcy. 

W zależności od indywidualnych potrzeb dla jednego pacjenta wzmocnieniem będzie wlew dożylny zawierająca np. elektrolity (kroplówka nawadniająca) a dla innego z glukozy. 

Kroplówka nawadniająca

Czasami nawadnianie chorego (np. pacjent w podeszłym wieku lub z demencją) naturalną drogą pokarmową nie jest możliwe. Szczególnie jeżeli doszło już do silnego odwodnienia. Wówczas pacjenci po prostu nie mają siły jeść a kontakt z nimi może być utrudniony ze względu na zaburzenia świadomości. Wtedy szybko można poprawić stan zdrowia pacjenta poprzez podanie kroplówki nawadniającej

Na odwodnienie narażeni są szczególnie seniorzy i dzieci. Ci pierwsi “zapominają” pić np. podczas upałów albo nie mają apetytu. Niektóre leki mogą powodować utratę elektrolitów i wody a seniorom może być trudno ocenić przyczynę pogarszającego się samopoczucia. Kiedy rodzina zorientuje się, że nestor ma objawy odwodnienia konieczny jest już wlew dożylny. Małe dzieci nie potrafią się komunikować dlatego zapewnienie im prawidłowej podaży płynów gdy cierpią na biegunki, wymioty albo gorączkują może być utrudnione. Wtedy stan chorującego dziecka może się pogarszać również w związku z postępującym odwodnieniem, a chory maluszek na dodatek traci apetyt i w pewnym momencie konieczna może być kroplówka

Pośród ludzi w wieku reprodukcyjnym odwodnienia najczęściej zdarzają się np. po: nadmiernym wysiłku fizycznym, przedawkowaniu leków lub alkoholu, przy zatruciu pokarmowym – w konsekwencji wymiotów i biegunki.  

Kroplówka na kaca

Kroplówka na kaca przyspiesza odtrucie alkoholowe, przywraca równowagę wodno – elektrolitową i kwasowo – zasadową. Alkohol, szczególnie spożywany w nadmiarze, prowadzi do znacznej utraty wody z ustroju – między innymi wskutek wymiotów, w czasie których traci się również sporo elektrolitów. Wlew dożylny w przypadku kaca jest jedną z często zamawianych kroplówek z dojazdem do domu pacjenta, gdyż szybko i dyskretnie oraz w komfortowych warunkach domowych pomaga dojść do formy.

Transport pacjenta czy wizyta domowa?

Kroplówkę można otrzymać w POZ (podstawowa opieka zdrowotna) albo na SOR (szpitalny oddział ratunkowy). W przypadku osób leżących i niepełnosprawnych wiąże się to z koniecznością zamówienia transportu medycznego. Przewóz chorych najczęściej jest dla nich dużym dyskomfortem, a stres i wysiłek towarzyszący podróżom może negatywnie wpływać na proces regeneracji. Dlatego z punktu widzenia pacjenta i jego opiekunów najwygodniej jest otrzymać świadczenie medyczne w domu. 

W ramach państwoej opiek zdrowotnej kroplówkę w domu podaje pielęgniarka środowiskowa z przychodni. W praktyce jednak przychodnie unikają podawania kroplówek u pacjenta – mają pod opieką wielu chorych a wlew dożylny zajmuje dużo czasu. Z drugiej strony SORy unikają leczenia osób niebędących w stanie bezpośredniego zagrożenia życia. Dlatego pewniejszym sposobem zamówienia kroplówki z dojazdem jest pogotowie pielęgniarskie. Mobilna pielęgniarka może dojechać z kroplówką również do biura, hotelu itp.

 

mgr pielęgniarstwa Agnieszka Staniszewska

Kroplówka to zabieg polegający na podaniu płynu bezpośrednio do krwioobiegu (wlew dożylny). Serce rozprowadza zawartość płynu infuzyjnego, który wraz z krwią błyskawicznie dociera do wszystkich organów. Dzięki tym właściwościom, kroplówki działają bardzo szybko i mocno. Pacjenci poddawani terapii dożylnej najczęściej odczuwają natychmiastowe zmiany samopoczucia (w zależności od stanu). Mniej powszechną formą kroplówki jest wlew podskórny – ten rodzaj terapii stosowany niemal wyłącznie w opiece paliatywnej.

Dla kogo jest kroplówka w domu?

W warunkach domowych z kroplówek najczęściej korzystają osoby mające przejściowe trudności w przyjmowaniu wystarczającej ilości płynów drogą pokarmową. Objawy odwodnienia mogą pojawić się np. w wyniku wymiotów lub rozwolnienia, niestrawności, gorączki, przegrzania, obniżenia apetytu w przebiegu różnych chorób. Zdarza się, że kroplówki dla osoby starszej poszukują jej opiekunowie. W przypadku osób w podeszłym wieku warto jest ustalić czy kroplówka ma ułatwić powrót do formy czy może rozpoczął się proces odchodzenia, którego nie da się zatrzymać. W tym drugim przypadku należy zadbać, o jakość życia odchodzącej osoby, odpowiadać na jej potrzeby. Rolą pielęgniarki w takiej sytuacji jest również wyjaśnienie opiekunom, że podawanie kroplówek w tym przypadku nie musi być najlepszym rozwiązaniem. Inne grupy osób zainteresowanych kroplówkami to np. sportowcy szukający kroplówek witaminowych oraz imprezowicze zainteresowani kroplówką na kaca albo odtruciem alkoholowym.

W domu najczęściej nie podje się kroplówek zawierających bardzo silnie działające leki. Wynika to z ograniczonych możliwości monitorowania parametrów życiowych pacjenta oraz niwelowania ewentualnych działań niepożądanych tych leków. W związku z dynamicznym rozwojem medycyny, coraz częściej spotykamy się z pacjentami, którzy otrzymują chemioterapię w formie kroplówki w warunkach domowych.

Możliwość skorzystania z pomocy pielęgniarki w w domu ma wiele zalet, które bardzo uwydatniła pandemia koronawirusa. Pacjenci wybierający otrzymanie kroplówki w domu nie narażają się na szereg niedogodności związanych z wizytą w szpitalu. Osoba udająca się na szpitalny oddział ratunkowy (SOR)  nigdy nie wie ile czasu jej „to” zajmie oraz czy uzyska świadczenie, na którym jej zależy. Z reguły na SORach najdłużej na pomoc oczkują pacjenci w najlżejszym stanie (najpierw pomaga się pacjentom w stanie bezpośredniego zagrożenia życia). Brak konieczności podróżowania, czekania w kolejkach, zmniejszone ryzyko zarażenia siebie lub kogoś, brak testów to tylko przykładowe czynniki przemawiające na korzyść wizyty domowej.

Kiedy nie podawać kroplówki w domu

Mankamentem domowych usług medycznych jest brak szerokich możliwości diagnozowania i terapii. W szpitalu dostępne jest bogate zaplecze diagnostyczne i terapeutyczne, począwszy od wielu specjalistów poprzez zaawansowany sprzęt i leki. Dlatego z domowych usług pielęgniarskich mogą korzystać pacjenci, których stan zdrowia nie zagraża życiu i nie wymaga pilnej interwencji medycznej. Osoby w ciężkim stanie powinny kontaktować się z numerem alarmowym 112.

Jaką kroplówkę wybrać?

W wyborze odpowiedniej dla danego pacjenta kroplówki powinien pomóc lekarz albo pielęgniarka. Skład infuzji dożylnej należy indywidualnie dostosować do stanu zdrowia pacjenta.

Kto może podać kroplówkę?

W warunkach domowych, kroplówki najczęściej podają pielęgniarki, rzadziej lekarze. Kliknij i zobacz, jakie kroplówki  oferujemy. Zapraszamy też do zapoznania się z oferta innych dostawców usług medycznych – np. kroplówka w domu.

Zobacz jak zakładam kroplówkę

Podłączanie kroplówek to dla mnie chleb powszedni, jestem pielęgniarką, możesz mi zaufać. Obejrzyj film i przekonaj się jak to robię. Zobaczysz, że nie masz się czego bać. Na filmie widać jak błyskawicznie zakładam wenflon – wkłucie trwa tylko chwilę i nie boli. Jeżeli potrzebujesz kroplówki a po obejrzeniu nagrania nadal masz obawy to proszę zadzwoń do mnie, postaram się je rozwiać i chętnie odpowiem na wszystkie Twoje pytania. Pamiętaj, że nie ma głupich pytań a kto pyta, nie błądzi. Kogo inne miałbyś się radzić w kwestiach związanych kroplówkami jak nie pielęgniarkę?